Droomgesprek gezonde leefomgeving met Adriaan Mosterman

In de serie Droomgesprekken praten we met professionals uit IJsselland over hun droomomgeving. Hoe ziet die eruit en wat zijn de belangrijkste elementen? In dit droomgesprek vertelt stadshovenier Adriaan Mosterman enthousiast over het vergroenen van zijn stad.

Leestijd ca. 8 minuten
29-07-2021

‘Uiteindelijk vind ik het het allermooiste wanneer mensen happier worden van het vergroenen van hun straat. Net als hier in Seringenstraat in Assendorp, Zwolle. Vergroenen van een straat kan heel veel doen voor heel veel mensen. Dat is waar mijn drive zit om de stad te vergroenen. Niet vanuit angst, maar vanuit wat er mogelijk is.'

Je kunt kleine stapjes zetten die bijdragen aan het enorm - niet te bevatten- wereldwijde klimaatprobleem. Aan die hele kleine stapjes heb je per direct veel in je eigen leefomgeving. Het is veel leuker als je de deur uitstapt en heel veel groen ziet in plaats van een straatje met allemaal stenen. Dat is waar het mij om gaat: dat je per direct in je eigen omgeving absoluut gelukkiger kan worden en ook bij kunt dragen aan het wereldwijde klimaatprobleem.’

‘Bij een gezonde leefomgeving denk ik enerzijds aan groen, een fijne omgeving met een stukje koelte en schaduw. Dat de tuin niet een oven is en dat er dieren zijn. Daar wordt een mens gelukkig van. Anderzijds denk ik bij een gezonde leefomgeving ook aan dat je in het leven doet wat je het liefste doet. Dat is voor mij door corona niet veranderd. Als hovenier, zeker als klein hovenier, kon ik gewoon doorgaan met mijn werk. Ik heb het zelfs drukker gekregen. Mensen zijn meer thuis en kijken meer naar de tuin. Ze hechten er meer waarde aan dat de tuin er goed uit ziet. Ze hebben geen vakantiegeld kunnen uitgeven aan vakanties en dan is het ook nog eens voorjaar… het is niet bij te benen! Mensen zijn in die zin meer met hun eigen omgeving bezig en hebben er meer waardering voor gekregen. Dat vind ik wel een mooie conclusie.’

Je kunt per direct in je eigen omgeving absoluut gelukkiger worden,

én bijdragen aan dat wereldwijde probleem

‘We hebben nu bij ons hoveniersbedrijf de luxe dat we heel veel aanvragen hebben. Maar in de eerste minuut dat ik een klant spreek, vraag ik: ‘Heb je ook de ambitie om je tuin groener te maken?’ We hebben als stelregel: als iemand meer stenen in de tuin wil, dan er nu liggen, dan gaan we hem/haar niet helpen. Uit deze vraag ontstaat vaak een goed gesprek. Mensen worden zich bewuster en ontdekken dat een onderhoudsvriendelijke tuin ook groen kan zijn. Ik ben ook wel het type missionaris. Toen ik m’n eigen sportbedrijf had, wilde ik iedereen in beweging krijgen. En nu iedereen aan een groene tuin.'

Na een gesprek over de stenige tuin, gaat zeker 50% van de mensen alsnog overstag. Tegenstanders zijn vaak ook niet zozeer tegen groen, maar hebben meestal praktische bezwaren zoals gemak en parkeerplaatsen. Adriaan is één van de vergroeners voor de gemeente Zwolle. Vanuit die rol probeert hij groene hoveniers bij elkaar te brengen. Nog lang niet alle hoveniers zijn ook met groen bezig.

‘Het is bijna zo ver dat gemeenten juridische maatregelen kunnen nemen om de noodzakelijke klimaatveranderingen door te voeren. Eén van de beste voorbeelden van zo’n maatregel is het minimale groene oppervlakte van een tuin. Dat is ook mijn ideaalbeeld. Want door regels wordt de norm veel duidelijker. Er is een groep mensen die heel graag wil vergroenen en er is een groep mensen die dit absoluut niet wil. Ik hoop dat we met elkaar wat bewuster worden en het tweespalt dat ontstaat verminderd.

Ik denk dat we vooral de positieve kant moeten benadrukken. Dus dat we niet op de ‘angst-kant’ gaan zitten, maar op de ‘hoop-kant’: wat kan vergroenen je opleveren? Zo kan een groen dak financiële voordelen opleveren voor de hele buurt. Ik zie als hovenier wel mogelijkheden om meer groene producten te verkopen. Bijvoorbeeld: we kunnen een tuin onverhard goedkoper aanleggen / onderhouden dan een tuin die verhard is. Als je dat wat explicieter kunt maken, en ook kant-en-klaar, zoals bij een Tiny Forest, dan maak je het mensen gemakkelijker.

Er gebeurt al veel in het bewustzijn. Overheden, woningbouwverenigingen, mensen onderling, van alle kanten komen geluiden dat we echt iets aan het klimaat moeten doen. We zijn nu in Zwolle bezig met een inspiratietuin. Hier zie je als bewoner een voorbeeld van hoe een tuin eruitziet die biodivers en waterproof is. Dat kan wel eens de doorslag geven die mensen bij elkaar brengt. Dat het financieel aantrekkelijk kan zijn én onderhoudsvriendelijk.’

‘Het NK tegelwippen is een voorbeeld van het verleiden van mensen op andere thema’s. Het ministerie van I&W (Infrastructuur en Waterstaat) heeft dit NK geïnitieerd en dit is heel bewust op een heel andere doelgroep gericht. Zwolle gaat bij het NK tegelwippen bijvoorbeeld de competitie aan met Deventer. Dat is een heel andere setting dan de overenthousiaste vergroener die (overdreven) precies wil weten welk kevertje over het grassprietje heen loopt. Dat vindt de gemiddelde Nederlander helemaal niet interessant en dat moet je ook niet voor elkaar willen krijgen.'

Het pragmatisch aantrekkelijk maken is eigenlijk je aanpassen aan mensen die niet het vermogen of de wil hebben om zich te verdiepen in wat je kunt doen om op aarde te blijven leven. Dat is waarom ik me op de positieve kant focus. Ik geloof wel heel erg in het concept van ‘Alle mensen deugen’ van Rutger Bregman. Maar er zijn ook een aantal mensen die niet helemaal deugen. Ga je je daar dan helemaal op richten, om hen te laten deugen? Of ga je er dan vanuit dat die ‘meeste mensen’ voldoende is om de aarde te redden? En dat grijze gebied bij de mensen die wel deugen, maar die je eigenlijk nu nog niet meekrijgt uit desinteresse, daar zou nog wel eens de grootste winst kunnen liggen. Dan gaat het om positief benaderen en het laagdrempelig maken.'

Door je te richten op positieve mensen, ontstaat er een lawine aan klimaatmaatregelen met veel impact

Op dit moment is Adriaan samen met gemeente Zwolle bezig om bewonersinitiatieven op te starten. Daarvoor zijn ze op zoek naar subsidies en zijn ze in gesprek met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Uiteindelijk willen de gemeente, Adriaan en andere partners veel meer van onderuit mensen stimuleren om zelf in actie te willen komen: ‘Je moet ook zelf in actie komen. Hoe klein het ook is, je kunt echt wat doen. Het idee van ‘samen zijn we sterk’, daar hebben we al mooie voorbeelden van in Zwolle. Bijvoorbeeld de 50 tinten groen in Assendorp . Ik ben aan het uit zoeken hoe we daar wat hulp bij kunnen krijgen.’

‘Ik wil graag afsluiten met een omdenkvoorbeeld: Als hoveniers waren wij voorheen bezig met plantenlijsten voor tuinen. Die leg je aan de klanten voor bij het maken van een tuinplan. We liepen ertegenaan dat we heel erg vanuit het maakbare dachten: wij bepalen wat er in die tuin komt en ‘kweker, zorg dat het er komt!’. We kwamen erachter dat je daardoor de kweker stimuleert om planten overal vandaan te halen, bijvoorbeeld Afrika. Voor de footprint zijn dat verschrikkelijke dingen. Eigenlijk willen we er veel meer naar toe dat je de natuur moet onderkennen. En dat betekent soms ook meebewegen met de seizoenen en een deel in het voorjaar te planten en een deel in het najaar. Daar is uit voortgekomen dat we nu samen met de klant naar de kweker gaan. Zo krijgen klanten veel meer het besef van welke planten je in welk seizoen kunt planten. En wij kunnen veel meer onze expertise laten zien.  Klanten vinden het geweldig. Dat vind ik wel een mooi voorbeeld van hoe je met je klant in gesprek kunt gaan over natuurlijke oplossingen. Ze vinden het helemaal geen probleem om soms een half jaartje te wachten op een deel van planten en zien naar de kweker gaan als een uitje in plaats van een kostenpost.

Dat wil ik jullie meegeven: blijven zoeken naar omdenkmomenten.’